Dolny Śląsk pałace i zamki, Informatory przewodniki
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Pałace i zamki
Dolnego Śląska
Pałace i zamki Dolnego Śląska
1. Zamek Grodno
Położenie
Zamek Grodno położony jest na szczycie
góry Choina (450 m n.p.m.) w północnej
części Gór Sowich; góruje nad malowni-
czą doliną Bystrzycy Świdnickiej.
tektonicznych. Szczególnie pięknie pre-
zentują się renesansowe detale rzeź-
biarskie, a pochodzący również z tego
okresu budynek przedbramia zaliczany
jest do najpiękniejszych w Polsce. God-
ny uwagi jest także XVIII-wieczny zegar
słoneczny.
Rys historyczny
Zamek pochodzi z 1198 roku, z czasów
księcia Bolesława Wysokiego. W cią-
gu stuleci zamek wielokrotnie zmieniał
właścicieli, a największy jego największy
rozkwit miał miejsce w XVI wieku – pod
rządami Macieja z Łagowa. W wyniku
późniejszych kon
fl
iktów zbrojnych wie-
lokrotnie niszczony popadał w ruinę. Po
II wojnie światowej rozpoczęto tu prace
konserwatorskie, które od 1951 roku
trwają do dziś.
www.grodnozamek.pl
7
Współczesność
Zamek był na przestrzeni stuleci wielo-
krotnie przebudowywany i modernizowa-
ny, stąd też w starych murach odnaleźć
można pozostałości różnych stylów archi-
22
21
3
12
8
4
16
10
20
18
9
2
5
2. Zamek Bolczów
23
19
17
14
15
6
13
1
Położenie
Zamek położony jest w Rudawach Ja-
nowickich, na skalistym wzniesieniu,
w pobliżu potoku o nazwie Janówka.
nawet jak na owe czasy, a jej budow-
niczy tak doskonale wykorzystali uwa-
runkowania terenu, że ich dzieło budzi
podziw nawet dziś. Zniszczony w czasie
wojny trzydziestoletniej nigdy już nie po-
wrócił do dawnej świetności. Pod koniec
XVIII wieku stał się atrakcją turystyczną;
w 1824 roku zwiedzał go między innymi
król pruski Fryderyk Wilhelm III.
11
Rys historyczny
Wzniesienie warowni w II połowie
XIV wieku przypisuje się rycerzowi
o imieniu Clericus von Bolz, dworza-
ninowi książąt świdnicko-jaworskich.
Twierdza była niezwykle nowoczesna,
Współczesność
Najstarszą częścią kompleksu pozostaje
zamek górny. Dobrze zachował się XVI-
wieczny system bramny z wieżą, basteją
i barbakanem prowadzącym do mostu
nad fosą. Malownicze ruiny są obecnie
jednym z najbardziej popularnych celów
wycieczek niedzielnych mieszkańców
Dolnego Śląska.
www.zamkipolskie.com
3
Pałace i zamki Dolnego Śląska
3. Zamek Czocha
4. Zamek Bolków
dać jej godny księcia wygląd. W styczniu
1945 roku Ernest von Gutschov, zaniepo-
kojony zbliżającym się frontem, kazał spa-
kować wszystkie cenne rzeczy z zamku
Czocha w celu wywiezienia ich do Drezna.
Nie udało się jednak dopilnować bezpie-
czeństwa transportu i część zabytkowych
dzieł sztuki bezpowrotnie zaginęła. Po
wojnie w zamku urządzono ośrodek dla
o
fi
cerów Wojska polskiego, dzięki czemu
uniknął on losu innych dolnośląskich wa-
rowni i w bardzo dobrym stanie przetrwał
do czasów współczesnych.
Położenie
Zamek Bolków góruje nad doliną rzeki Nysy
Szalonej. Zbudowany jest na wzgórzu po-
łożonym na wysokości 396 m n.p.m.
przenieść się w zamierzchłe czasy. Temu
wrażeniu sprzyjają pokazy walk rycerskich
i tańców średniowiecznych, organizowane
przez Bractwo Rycerskie zamku Bolków,
utworzone w 1994 roku. Cechą charakte-
rystyczną zamku jest wieża zbudowana na
planie kropli wody. Dzięki temu kształtowi
pociski wystrzeliwane w stronę zamku ze-
ślizgiwały się po murze, nie czyniąc więk-
szych szkód.
Rys historyczny
Gotycki zamek powstał za panowania Bol-
ka I. Najstarsza wzmianka o zamku pochodzi
z 1277 roku. Obecna nazwa zamku pocho-
dzi od imienia księcia Bolka I Surowego.
W XV wieku dokonano gruntownej rozbu-
dowy zamku. Z tego okresu pochodzi rene-
sansowa część mieszkalna zwana „Domem
Niewiast”. Największe spustoszenia na za-
mku poczyniły działania wojenne wojny trzy-
dziestoletniej. W 1703 roku twierdza zostaje
zakupiona przez cystersów z Krzeszowa, a po
sekularyzacji zakonu w 1810 roku przeszła na
własność skarbu państwa. Nasilone prace
renowacyjne trwają od 1994 roku.
www.zamek-bolkow.info.pl
Położenie
Zamek Czocha położony jest na wznie-
sieniu na wrzynającym się w dolinę rzeki
Kwisy skalnym cyplu, malowniczo górując
nad rzeczną doliną.
Współczesność
Dziś zamek Czocha stanowi jedną z naj-
większych atrakcji turystycznych regio-
nu. Znajdujący się na jego terenie dom
wypoczynkowy zaaranżowano na hotel
i restaurację. Turyści chętnie zaglądają do
„studni niewiernych żon”, skąd podobno
czasami dochodzą jęki i zawodzenia. Le-
genda mówi, że niejaki Krzysztof Nostitz
z zazdrości o kochanków utopił tam swoją
Rys historyczny
W miejscu, gdzie dziś stoi zamek Czo-
cha we wczesnym średniowieczu stała
drewniana warownia z kamienno-ziem-
nymi umocnieniami. Murowaną twierdzę
w tym miejscu wzniósł na przełomie XIII
i XIV wieku król czeski Wacław II. Najtra-
giczniejsze zdarzenie w dziejach Czochy
miało miejsce w 1793 roku, kiedy to pod-
czas nieobecności ówczesnego właścicie-
la w niejasnych okolicznościach wybuchł
na zamku pożar. Spłonęła wówczas boga-
to wyposażona biblioteka z wieloma „bia-
łymi krukami”, a także wiele zabytkowych
mebli i cała zbrojownia. Na początku XX
wieku zamek kupił drezdeńczyk Ernest von
Gutschov. Miał aspiracje zostać prawdzi-
wym księciem, a twierdza miała stanowić
argument w jego staraniach o ten tytuł.
Dlatego też nie szczędził pieniędzy, aby na-
Współczesność
Zwiedzanie średniowiecznej warowni
dostarcza niezwykłych przeżyć i pozwala
5. Zamek Karpniki
Położenie
Zamek Karpniki znajduje się w miej-
scowości Karpniki, na terenie Rudaw-
skiego Parku Krajobrazowego, nieda-
leko Jeleniej Góry.
mieszkalnego z dobudowaną do niego
narożną cylindryczną wieżą. W 1475
roku kolejny właściciel powiększył bu-
dowlę o kolejny budynek mieszkalny.
Oba gmachy połączone murami two-
rzyły dziedziniec.
Rys historyczny
Według badaczy historycznych źródeł
zamek został wzniesiony na polece-
nie rycerza Henryka Czirny. Pierwot-
ny plan zakładał powstanie budynku
Współczesność
Obecnie zamek znajduje się w rękach
prywatnych. Zwiedzanie budowli możli-
we jest wyłącznie z zewnątrz, właściciel
bowiem nie udostępnia go dla turystów.
żonę Gertrudę. Wielkie wrażenie robi Sala
Rycerska, wysoka na dwie kondygnacje,
wieża i zejście do podziemi. Do zamku
prowadzą starannie utrzymane ścieżki
rowerowe i szlaki piesze. W ostatnich
latach to właśnie tu kręcono zdjęcia do
fi
lmów „Wiedźmin” i „Tajemnica twierdzy
szyfrów”.
www.zamkipolskie.com
www.zamekczocha.pl
4
5
Pałace i zamki Dolnego Śląska
6. Zamek Książ
7. Zamek Kliczków
Położenie
Zamek Książ znajduje się w administracyjnych
granicach Wałbrzycha, nad rzeką Pełcznicą, na
terenie Książańskiego Parku Krajobrazowego.
Położenie
Zamek Kliczków położony jest w dolinie
Kwisy, pośród Borów Dolnośląskich.
Teatralnej. 80-hektarowy park wokół
zamku w całości został zaprojektowany
w stylu angielskim.
Rys historyczny
Początki zamku sięgają 1297 roku, kie-
dy to książę świdnicko-jaworski Bolko
I Surowy wzniósł na nadbrzeżnej skarpie
Kwisy drewnianą warownię. W ciągu
następnych stuleci zamek przechodził
z rąk do rąk, a kolejni właściciele do-
Współczesność
Dziś w zamku Kliczków znajduje się
ekskluzywny hotel, centrum SPA,
centrum konferencyjno-wypoczynko-
we i elegancka restauracja. Jest to
doskonałe miejsce na konferencje,
eventy, ale też na aktywny wypo-
Rys historyczny
Udokumentowana historia Książa rozpoczyna się
od odbudowy zniszczonej warowni przez księcia
świdnicko-jaworskiego Bolka I. Później zamek
przechodził z rąk do rąk, a jego właściciele nie
zawsze byli ludźmi honoru, jak na przykład bracia
Schellendorf – słynni na Dolnym Śląsku rozbójnicy.
Przez kolejne 100 lat zamek zmieniał właścicieli
siedmiokrotnie, aż w 1509 roku nabył go Konrad
Hochberg. W ten sposób zamek stał się główną
siedzibą jednego z najbogatszych i najbardziej
wpływowych rodów śląskich. W czasie wojny
trzydziestoletniej warownia była wielokrotnie ob-
legana i zdobywana. W 1705 roku zamek stał się
własnością Ernesta Maximiliana von Hochberg,
który go przekształcił w prawdziwie bajkową,
barokową rezydencję. W wieku XIX Hochbergo-
wie otrzymali tytuł książęcy i zaczęli się tytułować
książętami Hochberg von Pless. W Książu zaczęli
bywać znakomici goście: przyszły prezydent USA
John Quincy Adams, car Mikołaj, cesarz Franci-
szek Józef czy maharadża Cioch-Behar sir Nripen-
dra Narayan Bhp z synem.
W 1891 roku, poprzez małżeństwo z Henrykiem
XV, do rodziny Hochberg weszła Maria Teresa,
Największym i najbogatszym pomieszczeniem
zamku jest Sala Maksymiliana – sala balowa,
której ozdobą są dwa ustawione naprzeciw siebie
bogato zdobione kominki ze znajdującymi się nad
nimi kryształowymi lustrami. Ściany i podłoga są
tu wyłożone marmurem, a żyrandole wyrzeźbione
z pozłacanego drewna lipowego. Na ścianach
umocowane są trzy balkoniki – miejsce pracy
kapeli dworskiej.
Jedną z wielu atrakcji Książa jest usytuowana
nieopodal Zamku Stadnina i Stado Ogierów. Za-
budowania stajenne powstały w XIX wieku i do
lat 30. XX wieku pełniły rolę stajni zamkowych.
Dziś żyje tam 90 ogierów i 40 klaczy rasy śląskiej
i pełnej krwi angielskiej.
Bardzo blisko Zamku położona jest również Pal-
budowywali coś od siebie lub zmieniali
wystrój na bardziej nowoczesny. Najpo-
ważniejsza modernizacja miała miejsce
pod koniec XIX wieku. Ówczesna moda
pozwalała architektom mieszać style
i czerpać inspiracje z różnych źródeł: an-
gielskiego gotyku, włoskiego renesan-
su, niemieckiego manieryzmu. Elemen-
ty tych właśnie stylów odnajdujemy
na elewacjach i we wnętrzach Zamku
Kliczków, szczególnie w pięknej Sali
czynek połączony ze zwiedzaniem
okolicy.
www.kliczkow.com.pl
zwana księżną Daisy. To głośne małżeństwo nie
trwało jednak długo, związek rozpadł się po za-
kończeniu I wojny światowej.
Tuż przed II wojną światową Hochbergowie utra-
cili znaczną część swojego majątku. W 1941 roku
Daisy została eksmitowana z rezydencji.
Powstałe w czasie II wojny światowej podziemne
tajemne przejścia i korytarze miały prawdopodob-
nie stanowić kwaterę główną Hitlera.
miarnia, założona przez Henryka XV dla Daisy.
Ów szklany gmach zajmuje powierzchnię 1900
metrów kwadratowych, a rośnie w nim ponad 80
gatunków roślin z różnych stron świata, takie jak
oleandry, krzewy cytrusowe, różne gatunki kaktu-
sów oraz pamiętające księżną palmy daktylowe.
Wewnętrzne ściany palmiarni wyłożone są tufem
wulkanicznym z Etny. Kompleks świadczy usługi
hotelarskie, muzealne i z dziedziny kultury.
Współczesność
Książ wraz z otaczającym go parkiem jest trzecim
– po Malborku i Wawelu – zamkiem w Polsce.
www.ksiaz.walbrzych.pl
6
7
Pałace i zamki Dolnego Śląska
8. Zamek Siedlęcin
10. Pałac Krasków
kupił wieżę wraz należącą do niej wsią.
W XV wieku w wieży dobudowano dru-
gą kondygnację i pokryto ją spadzistym
dachem. W późniejszym okresie do wie-
ży dobudowano zabudowania dworskie
i w takim układzie funkcjonuje po dziś
dzień.
Położenie
Pałac Krasków położony jest w powiecie
świdnickim, na terenie gminy Marcinowice.
von Erlach. W efekcie jego pracy powsta-
ła budowla, która zatraciwszy całkowicie
cechy obronne, stała się jednym z najpięk-
niejszych dzieł stylu rokoko w Europie. II
wojna światowa nie oszczędziła pałacu
– w 1945 roku zdewastowany budynek
w niczym nie przypominał pałacu z czasów
jego świetności. Po pół wieku niszczenia
i zaniedbywania pałac został kupiony przez
nowego właściciela – Austriaka Thomasa
Gamperl. W 1992 roku zaczęła się odbudo-
wa pałacu.
Rys historyczny
Historyczne źródła podają, że w 1250 roku
stał tu obronny zamek rycerski. Warownia
została zniszczona w czasie wojny trzy-
dziestoletniej, odbudowana i ponownie
zniszczona w XVIII wieku. Ruiny nabył osta-
tecznie hrabia Dawid Sigismund von Zeid-
litz und Leipe, który do odbudowy zatrudnił
światowej sławy budowniczego – Fischera
Współczesność
Siedlęcin to tzw. wieś łańcuchowa
o bardzo charakterystycznej zabudowie.
Pochodząca z wieków średnich wieża
mieszkalna jest dziś odnowiona i udo-
stępniona dla turystów. Warto wejść
do jej wnętrza, aby podziwiać serię
malowideł ściennych opowiadających
o najsłynniejszym rycerzu króla Artura
– Lancelocie.
Współczesność
W odbudowanym i odrestaurowanym pa-
łacu mieści się obecnie luksusowy hotel.
Budynek można podziwiać z zewnątrz,
spacerując po okazałych ogrodach. Wnę-
trza natomiast są w ograniczonym stopniu
udostępnione dla turystów, np. piękna
stara biblioteka. Budowla posiada dwie
kondygnacje, piwnice i użytkowe podda-
sza. Najcenniejsza architektonicznie jest
elewacja frontowa – siedmioosiowa, dzie-
lona pilastrami.
Położenie
Wieś Siedlęcin nad Bobrem, 5 km na
północny-zachód od Jeleniej Góry.
Rys historyczny
Siedlęcińska mieszkalna wieża rycerska
powstała na początku XIV wieku. Inicja-
torami tej budowy byli książęta świdni-
cko-jaworscy, którzy ufundowali też licz-
ne malowidła ścienne wewnątrz wieży.
W 1369 roku rycerz Jenhin von Redern
www.zamki.net.pl
www.kraskow.pl
9. Pałac Wojanów-Bobrów
11. Pałac w Kamieńcu Ząbkowickim
Położenie
Pałac jest położony na terenie Rudawskiego
Parku Krajobrazowego, nad zakolem rzeki Bóbr.
Położenie
Pałac zlokalizowany jest na niewielkim wzniesie-
niu, nad rzeką – Nysą Kłodzką.
Współczesność
Zgodnie z życzeniem księżnej Marianny Luizy
Orańskiej, pałac już na pierwszy rzut oka nawiązu-
je do architektury romańskiej. Mógłby uchodzić za
średniowieczny zamek obronny, gdyby nie duże
okna, zewnętrzne schody i szerokie tarasy oran-
żerii. Po fontannach, rzeźbach i kolumnach znaj-
dujących się niegdyś na terenie parku pozostały
rumowiska lub puste miejsca. Degradację obiek-
tu powstrzymał obecny dzierżawca tego terenu,
którego środki
fi
nansowe jednak wyczerpały się
i obecnie prace renowacyjne uległy znacznemu
spowolnieniu. W pałacu znajduje się hotel na 60.
miejsc noclegowych oraz kawiarenka.
Rys historyczny
Inicjatorką powstania pałacu była Marianna Lu-
iza Orańska, księżna niderlandzka, która właśnie
Kamieniec Ząbkowicki wybrała jako siedzibę dla
rodzinnej rezydencji. Projektem i jego realizacją
zajął się wybitny niemiecki malarz i architekt Ka-
rol Fryderyk Schinkel. 15 października 1838 roku
wmurowano kamień węgielny pod pałacem,
który miał charakteryzować się neoklasycystycz-
ną bryłą i wyraźnie nawiązywać do krzyżackiego
zamku w Malborku. W otoczeniu pałacu zaprojek-
towano park z potężnymi tarasami, zwierzyńcem
i systemem malowniczych, romantycznych grot.
Budowa trwała ponad 30 lat i kosztowała około 1
miliona dukatów, co stanowi równowartość pra-
wie 3 ton złota. W 1873 roku księżna podarowała
Kamieniec swojemu synowi, Albrechtowi von
Hohenzollern, z okazji jego ślubu. W posiadaniu
tego rodu pałac pozostawał do 1940 roku, czyli
do czasu gdy zmarł ostatni przedstawiciel prostej
linii rodu. Wojnę budowla przetrwała nieznisz-
czona. W 1946 roku została podpalona przez
Rosjan. W późniejszych latach ulegała powolnej
degradacji.
www.zamkipolskie.com
Rys historyczny
Według legendy gród warowny, mający strzec
przeprawy przez Bóbr, powstał około 1450
roku. Jednak żadne pisane źródła historyczne
nie potwierdzają tego przekazu. Pewne jest
natomiast, że w latach 1598–1607 Nickel
von Zedlitz wybudował renesansowy dwór.
W ciągu następnych dwustu lat posiadłość
przechodziła z rąk do rąk, by w 1894 roku
zostać gruntownie przebudowana przez Han-
sa Rudolfa von Decker. W rodzinie Deckerów
rezydencja pozostała do 1921 roku. Tuż przed
II wojną światową pałac nabył rząd III Rzeszy,
aby założyć w niej ośrodek szkoleniowy SA.
W 1945 roku w budynku stacjonowała Armia
Czerwona. Potem był przeznaczany na różno-
rakie cele. Rozbiórka dachu w latach 70. spo-
wodowała ogromne zniszczenie pałacu.
Kultury i Tradycji Śląska, założonego przez Gun-
thera Artmana. Budynek jest pięciokondygna-
cyjny z czworoboczną wieżą pośrodku pałacu.
Elewacja wyłożona czerwoną cegłą z białymi
narożami budynku bliska jest francuskiemu
renesansowi. Pałac posiada liczne wieżyczki,
wykusze i szczyty. Wewnątrz uwagę przykuwa
duży hol ze sklepieniem wspartym na monoli-
tycznej kolumnie oraz klatka schodowa z malo-
widłami ściennymi.
Współczesność
Od 1994 roku pałac należy do Stowarzyszenia
Polsko-Niemieckiego Promocji, Odbudowy
i Utrzymania Historycznych Wartości Zabytków,
www. rudawyjanowickie.pl
8
9
[ Pobierz całość w formacie PDF ]