Drzewa-w-pomniki-zaklete s1-123 mini, ► Pomniki przyrody- pomoce
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Rudzkie Towarzystwo Przyjaciół Drzew
©
Barbara i Adam Podgórscy
DRZEWA
W POMNIKI ZAKLĘTE
Drzewa pomnikowe w Rudzie Śląskiej
I
Wydawnictwo współfinansowane przez
Fundusz Inicjatyw Obywatelskich
w ramach projektu RTPD „Ruda a zielona bis”
Pełna wersja z ilustracjami
dostępna na stronie internetowej RTPD
KATOWICE 2009
Koncepcja okładki:
Adam K. Podgórski; Jerzy Obrodzki
Element centralny na okładce:
Katarzyna Helm
; opiekunka
Barbara Górak
Znaki dzielnic Rudy Śląskiej:
Marek W. Judycki
Opracowanie graficzne okładki:
Marek Podgórski
; współpraca
Marcin Głowacki
Grafika:
Marek Wacław Judycki
Fotografie:
Barbara Podgórska, Jerzy Szczerbiński, Jan Wyżgoł
Opracowanie elektroniczne poszczególnych tekstów i całości:
Marek Podgórski
Prowadzenie strony internetowej:
Marcin Głowacki
Partnerzy: Towarzystwo Przyjaciół Rudy Śląskiej
Towarzystwo Miłośników Orzegowa
Stowarzyszenie Wspierania Ekonomii Etycznej „Pro Ethica”
Polski Związek Wędkarski, Okręg Katowice
Polski Związek Wędkarski, Koło nr 92 przy KWK „Halemba”
Typografia i łamanie:
Ryszard Liebich
, Wydawnictwo KOS
Copyright © Rudzkie Towarzystwo Przyjaciół Drzew, Ruda Śląska 2009
Copyright © Wydawnictwo KOS, 2009
Wszelkie prawa zastrzeżone. All right reserved.
ISBN 978-83-7649-010-6
Wydawnictwo KOS
ul. Agnieszki 13
40-110 Katowice
tel./faks (032) 2584-045, (032) 2582-720, (032) 2540-273
tel. (032) 2582-648
e-mail: kos@kos.com.pl, kos@beep.pl
Druk i oprawa: TRIADAPRESS, 40-322 Katowice, ul. Wandy 16k tel. (032) 2541-790
e-mail: biuro@triadapress.com.pl, piotr.kapa@triadapress.com.pl www.triadapress.com.pl
2
Spis treści
Wstęp
................................................................................................................. 5
Krystian Gałuszka:
Cynkowa brzoza
.............................................................................................. 8
Barbara i Adam Podgórscy:
Giną rudzkie pomniki przyrody
................................................................. 10
Barbara i Adam Podgórscy:
Piękne, okazałe, pomnikowe
........................................................................ 12
Buk zwyczajny
................................................................................................ 15
Dąb szypułkowy
.............................................................................................. 29
Grab pospolity
................................................................................................ 55
Lipa drobnolistna
........................................................................................... 67
Miłorząb dwuklapowy
.................................................................................... 83
Olsza czarna
................................................................................................... 93
Robinia biała
.................................................................................................. 103
Wiąz szypułkowy
............................................................................................. 111
Bibliografia i skróty bibliograficzne
......................................................... 121
3
Wysokie drzewa
O cóż jest piękniejszego niż wysokie drzewa,
W brązie zachodu kute wieczornym promieniem,
Nad wodą, co się pawich barw blaskiem rozlewa,
Pogłębiona odbitych konarów sklepieniem.
Zapach wody, zielony w cieniu, złoty w słońcu,
W bezwietrzu sennym ledwo miesza się, kołysze,
Gdy z łąk koniki polne w sierpniowym gorącu
Tysiącem srebrnych nożyc szybko strzygą ciszę.
Z wolna wszystko umilka, zapada w krąg głusza
I zmierzch ciemnością smukłe korony odziewa,
Z których widmami rośnie wyzwolona dusza...
O, cóż jest piękniejszego niż wysokie drzewa!
[Leopold Staff]
4
Wstęp
Kiedy we wrześniu 2006 roku postanowiliśmy z grupą dobrych znajomych
zawiązać Rudzkie Towarzystwo Przyjaciół Drzew, czyniliśmy to z premedy-
tacją, wyrażając sprzeciw wobec smutnego faktu, że w Rudzie Śląskiej nie
było żadnego drzewa posiadającego status pomnika przyrody ożywionej.
Dotkliwie bolesną była konstatacja, że drzewa takie istniały w okolicznych
i pobliskich miastach, dla przykładu: w Świętochłowicach 2, w Bytomiu 1,
w Mikołowie 11, w Katowicach 35, a w Tarnowskich Górach aż 107.
Postanowiliśmy zmienić deprymujący stan rzeczy, rozpoczynając działal-
ność zmierzającą do zidentyfikowania i zinwentaryzowania dorodnych oka-
zów różnych gatunków drzew rosnących w Rudzie śląskiej, aby następnie
wystąpić z postulatami do władz miejskich o objęcie ich kwalifikowaną ochroną
prawną, jaką w myśl zapisu ustawy o ochronie przyrody jest nadanie rangi
drzewa pomnikowego.
Artykuł 44 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody
(Dz.U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880) pozwala bowiem uznawać za pomniki
przyrody: „
pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupie-
nia o szczególnej wartości naukowej, kulturowej, historyczno-pamiątkowej
i krajobrazowej odznaczające się indywidualnymi cechami wyróżniającymi je
wśród innych tworów
”.
Wychodziliśmy z założenia, że stanowienie pewnych, wybranych drzew
w Rudzie Śląskiej pomnikami przyrody ożywionej, objęcie ich formalną
i faktyczną ochroną prawną stanowiłoby dowód rzeczywistej troski
władz i samorządu miasta Ruda Śląska o zasoby zieleni miejskiej oraz wy-
chodziło na przeciw postulatów społeczności lokalnych. Drzewa pomnikowe
istniejące we wszystkich gminach i regionach Polski są tytułem do chwały,
przedmiotem lokalnej dumy i zarazem niewątpliwym walorem turystycznym,
stanowiącym ważny element w edukacji patriotycznej, historycznej i ekolo-
gicznej społeczeństwa i przyczyniającym się do promocji miejscowości.
I tak się to zaczęło. Już jesienią 2007 roku członkowie i wolontariusze
Rudzkiego Towarzystwa Przyjaciół Drzew rozpoczęli sesje terenowe, w trak-
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]